REFORM HABER

Gaziantep’te denetimsizlik nedeniyle merdivenaltı dövme yapan yerlerin sayısı her geçen gün artarken özellikle 18 yaş altı bireylerin dövme yaptırması, dövme ve piercing merkezlerinin yasal durumunu gündeme getiriyor.

Dövmenin, Antik Mısır toplumundan günümüze kadar pek çok farklı kültürde kendine yer bulduğu görülüyor. Silindiği zaman bile tam kaybolmayan dövme, hijyenik kurallarla yapılmadığında büyük sorunlara yol açabiliyor. Gaziantep’te vatandaşlar, dövme işiyle uğraşan kişilerin yeterince denetlenmediğini söylüyor. Küçük yaştaki çocukların ancak ebeveynlerinin yanında olması durumunda dövme yapabileceği bilinirken, dövmeciler çoğu zaman bu durumu ihmal ediyor.

Av. Güven: Bir meslek sınıfı bulunmuyor

Av. Bedirhan Güven, dövme ve piercing merkezlerinin yasal durumu, karşılaşılan sorunlar ve hukuki çözüm yollarına dair sorularımızı yanıtladı. Dünyada ve Türkiye’de giderek yaygınlaşan dövme ve piercing merkezlerinin henüz yasal bir alt yapıya kavuşmadan faaliyet gösteren yerler olduğunu ve ciddi mağduriyetlere neden olabilecek iş yerleri olduğunu hatırlatan Av. Güven, “Esnaf ve Sanatkarlar odasına yapılan kayıt ve belediyeye yapılan ruhsat başvurusu ile küçük bir sermaye harcanarak kurulan bu tür iş yerleri için çalışanlar ve iş yeri hakkında bir standart belirlenmiş değildir. Bu merkezler tarafından hatalı olarak uygulanan ve mağduriyetlerle sonuçlanan işlemlere karşı hizmet alanların sahip olunduğu haklar ve hangi hukuki yollara başvurulabileceğinden önce özellikle idarenin bir an önce bu hususu düzenlemesini ve yasal alt yapıya kavuşturması gerektiğini belirtmek isteriz. Meri mevzuatta bu durumu düzenleyen ve bu iş yerlerinde çalışanlar için belirlenmiş bir meslek sınıfı bulunmamaktadır. Sağlık kuruluşu kategorisinde bulunmayıp belediyeden iş yeri ruhsatı alan ve dernekten de sertifika alan herhangi biri bu iş yerini açabilmekte ve küçük bir sermaye ile insan sağlığı ve güvenliği açısından ciddi bir risk oluşturabilecek faaliyeti yürütebilmektedir.” diyor.

“Düzenleme şart”

Av. Güven, hijyen koşullarına ve ehil kişilere dikkat çekiyor: “Vücut Süsleme Sanatını Geliştirme Derneğinin Sağlık Bakanlığı ile yaptığı görüşmelere ve taleplere rağmen bu meslek erbabı için henüz bir düzenleme getirilmiş değildir. Kendilerini dövme ve piercing sanatçısı olarak tanıtan sektör çalışanlarının niteliklerinin ivedi olarak standarda kavuşturulması ve denetlenmesi gerekmektedir. Ehil olan ellerde ve hijyenik koşullarda yapılmadığında can güvenliğini tehlikeye sokabilecek düzeyde ciddi komplikasyonlara neden olabilecek tıbbi atık üreticisi olan bu işletmelerde kandan bulaşan ciddi hastalıklara davet çıkaran bu faaliyet için Sağlık bakanlığının hijyen yönetmeliği mevcuttur. Bu sektör çalışanlarının diğer alanlarda çalışanlar gibi bakanlığın hijyen eğitimden geçmesinden önce bu işi kimlerin yapacağı ve yapanların nitelikleri hususunda bir düzenleme getirilmelidir. 21.03.2012-28240 mükerrer sayılı resmi gazete ile ulusal meslek standardı belirlenen uygulayıcılar derinin özellikle papiler ve retiküler dermis tabakaları içerisine, çeşitli renkteki pigmentlerin kalıcı olarak iğneler yardımı ile yerleştirilmesi ve bu sayede çeşitli yazı, şekil ve renklerin oluşturulmasını sağlayan dövmeci ile cilt altındaki yağ tabakasının delinmesi ile vücuda takı takma sanatını uygulayan piercing sanatçısı için iş sağlığı ve güvenliği ile çevreye ilişkin önlemleri alarak, sağlık ve kalite kurallarına uygun dövme işlemleri ve takı takma (piercing) işlemleri ile müşteri ilişkilerini yürütme bilgi ve becerilerine sahip kişidir denilen meslek erbabı diğer sanat ve kültür ile ilgili yardımcı profesyonel meslek mensupları olarak tanımlanmıştır. Oysa Umumi Hıfzısıhha Kanunu, Çevre Kanunu, 4857 sayılı İş Kanunu, Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile sıkı sıkıya ilişkili olan bu meslek erbabı ise uzun süre ayakta ya da uzun süre oturarak çalışır. Çalışma ortamı aydınlık ve havalandırılmıştır. Ortamın ısısının rahat çalışmaya elverişli olması gerekir. Mesleğin icrası esnasında iş sağlığı ve güvenliği önlemlerini gerektiren riskler hem uygulayıcılar hem tüketiciler açısından elzemdir.”

“Taksirle yaralama suçuna giren eylemlerdir”

“Her uygulamada cihaza takılan iğne ile bu iğneye takılan plastik ucun değiştirilip, cihazın da sterilize edilmesi gereken bu çalışmada ne kadar denetimin olduğu, denetimin eksik kaldığı ve insan sağlığı ile ilgili bu tür iş yerlerinde hizmet alanların ne tür hakları olduğu ise aşağıda özetlenecektir” diyen Av. Bedirhan Güven, “Bu tür iş yerleri ile müşteriler arasında tüketici kanunu bağlamında hizmet ilişkisi bulunmakta olup maddi hukuka ilişkin ücret iadesi, hizmet kusuru gibi anlaşmazlıklar 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun uygulama alanındadır. Hizmet bedeline göre ilçe veya il tüketici hakem heyetleri görevli olup bu bedellere ilişkin üst sınırlar her yıl ilan edilmektedir ikametinizin bulunduğu ya da hizmeti aldığınız yerin Tüketici hakem heyetine başvuru yapılmalıdır. Başvuru ücretsiz olup e devlet üzerinden ya da kişisel olarak hakem heyetine gidilerek veyahut vekiliniz aracılığı ile yapılabilir. Bu tür işyerlerinde sıkça karşılaşılan bir diğer husus ise yanılar ve kalıcı izler olup bu tür durumlar ise Ceza Hukuku anlamında taksirle yaralama suçuna giren eylemlerdir” ifadelerini kullanıyor.

Güven şöyle devam ediyor: “Tam teşekküllü bir sağlık kurumundan yaralanmaya ilişkin durum bildirir sağlık raporu ile alınan rapora, yaralanmanın boyutuna göre savcılık makamlarına şikâyet ve maddi-manevi tazminata ilişkin kanun yolu başvuruları yapılabilir. Dövme yaptırma, yaptırılan dövmeyi sildirme, piercing takma ve çıkarma sırasında da kullanılan cihazlar nedeni ile yanıklar sıklıkla oluşabilmektedir bu yaralanmanın niteliğine, olayın gerçekleşme şekline göre değişiklik göstermektedir. Yetkili ve tam teşekküllü bir sağlık kuruluşundan alınacak rapor ile tespit edilen birinci derece yanıklar basit tıbbi müdahale ile giderilebilecek cinsten yaralama olarak kabul edilmektedir. Bu çerçevede yaralama suçunun unsurları oluşmaktadır. Bedel iadesi ve hizmet ile ilgili hukuki talepler için iki yıl olan zaman aşımı Ceza hukuk anlamında ise sekiz yıl olarak uygulanmaktadır. Hukuki ve Cezai talep ve şikayetlerin zaman aşımına uğramadan yine hukuki danışmanlık alınarak yapılması ise hak kaybını ortadan kaldıracaktır.”

“Yanık oluşumuna neden olabilir”

Dövmenin birçok hastalıktaki riskleri barındırdığına da dikkat çeken Av. Güven, bir an önce yasal düzenleme yapılması gerektiğinin altını çizdi. Güven, sözlerini şöyle tamamlıyor: “Gerek bu hizmeti almadan önce gerekse hizmet alımından sonra müşterinin sağlık durumunun kontrolü ile bu hizmeti verenlerin mutat kontrollerden geçmesi gerekmektedir yine insan vücudu üzerinde işlem yapıldığı için aydınlatıcı onam alınması gereken bu tür faaliyetlerde gerek hizmet sağlayıcıların gerekse de hizmet alanların bu hususlarda bilgilendirilmesi ve bu iş yerlerinin ilgili otorite olan Sağlık bakanlığınca denetlenmesi ile hekim kontrolüne alınması gerekmektedir. Son olarak Lenfödem , Egzama, hepatit B, C, HIV (AİDS) gibi ciddi viral enfeksiyon riskleri barındırdığı gibi ferikoksit içeren kırmızı ve siyah boyalar nedeni ile ilerde girilecek bir MR sırasında yanık oluşumuna neden olabilen dövme konusunda hem tüketicinin hem de bu hizmeti sağlayan kuruluşların daha dikkatli ve özenli olmaları gerekmekte olup bir an önce İnsan sağlığı ve güvenliğini ilgilendiren bu faaliyetler konusunun yasal düzenlemeye kavuşturulması gerekmektedir.”

Büyükşehir: Denetimler rutin olarak yapılıyor

Gaziantep Büyükşehir Belediyesi Zabıta Daire Başkanlığı ise, tüm sektörlere yönelik rutin denetimlerinin sürdüğünü bildirdi. Zabıta Daire Başkanlığı yetkilileri, pandemi nedeniyle denetimlerin aksamadığını belirtti.

Haber: Yusuf Özgür BÜLBÜL